naz

is. <fars.>

1. Özünü bəyəndirmək, istətmək məqsədi ilə edilən saxta, süni hərə- kət; şivə, işvə, qəmzə. Belə işvə, belə qəmzə, belə naz; Belə qamət, belə gərdən olurmu? Q. Z.. <Mirqasım:> Matanda naz və şivə əsla yox idi. Ç.. Naz eləmək (qılmaq, satmaq, göstərmək) – nazlanmaq, əzilib-büzülmək, naz və işvə etmək. Bir belə cavanın ağlı kəm olsa; Baxasan ki, sevgisinə naz eylər. M. P. V.. Hərçənd xublərdə bu adətdi, naz olur; Sən tək və leyk naz qılan yar az olur. S. Ə. Ş.. Qızlardan birisi naz sata-sata həkimə bir şey anlatmağa başladı. M. C..

2. Bax naz-nemət. <Nəsir> istəyəcəkdi ki, qardaşı kimi naz və nemət içində yaşasın. S. H.. Ata-ana nazı ilə böyümüş Budaq indi çox şeyə tamarzı qalırdı. Ə. Vəl..

3. məc. Nazənin, nazlı qız mənasında. Qızdı, nazdı, min tümən azdı. (Məsəl). <Nigar xanım:> Düşər daşın, qalar leşin; Dağlar, üç nazı neylədiz?! «Koroğlu».

4. Özünü bəyənməyən kimi göstərmə, bir şeyi qəbul etmək üçün özünə yalvarmağa, xahiş etməyə məcbur etmə (adətən «eləmək» feli ilə). Naz eləyir, alacaq. – <Sultan bəy:> Yaxşı, yaxşı, naz eləmə, bilirəm ki, ürəyində sevinirsən. Ü. H..

5. Şıltaq, ərköyünlük. . . . nazı ilə oynamaq – . . . dediyini eləmək, . . . istəyinə əməl etməyə, hər tələbini, şıltağını yerinə yetirməyə çalışmaq. Uşağın nazı ilə oynamaq. – <Səlimə:> Mən sənə ana olmuşam, bacı olmuşam, həmişə sənin nazınla oynamışam. Ə. H.. <Vahidov:> Şöhrət də övlad kimidir, Fizzə, olmayanda qüssəsini çəkirsən, olanda gərək nazıyla oynayasan. Ə. M.. Nazını çəkmək – çox əzizləmək, hər əziyyətinə dözmək, hər istəyinə əməl etmək. Gözün gər içsə qanım nazını çəkmək münasibdir. S. Ə. Ş.. <Atabala Arazın> hər nazını çəkir, hər şıltağına dözür. A. Ş..

6. Nazla şəklində zərf – əzilə-əzilə, naz eləyərək, naz və qəmzə ilə, nazlı-nazlı. Nazla danışmaq. Nazla yerimək. – Qərq olsun yaşıla, ala sərasər; Naz ilə sallana-sallana gəlsin. Q. Z..

◊ Özünü naza qoymaq – əzilib-büzülmək, əda göstərmək, naz eləmək. Qızlar Güldanədən oxumasını xahiş etdilər. O, əvvəlcə özünü naza qoydu, razı olmadı. Ə. Vəl..